(مطالب زیر) تو را بسوی کارهایی هدایت می‌کند که گناهان را محو، و از بین می ‌برد.

1- ترک شرک: قالَ الله تَبارَکَ وَ تَعالی: «يَابْنَ آدَمَ لَوْ لَقَيْتَنی بِمِثْلِ الْأَرْضِ خَطاَياَ لاَ تُشْرِکُ بِيْ شَيئاً لَقَيتُکَ بِمُلءِ الأرضِ مَغْفِرَةً». (مسلم). 

پیامبر (صلى الله عليه وسلم) می ‌فرماید: خداوند تبارك و تعالى فرموده «حدیث قدسی»: ای بنی آدم، اگر به اندازه کره زمین خطا و گناه داشته اما شریکی برایم قائل نشده باشید شما را با دنیایی از گذشت و مغفرت بحضور می ‌پذیرم. 

3-2- نماز پنجگانه یومیه و نماز جمعه: «الصَّلَوَاتُ الْخَمْسُ وَالْجُمْعَةُ إِلَى الْجُمْعَةِ وَرَمَضَانُ إِلَى رَمَضَانَ مُكَفِّرَاتٌ مَا بَيْنَهُنَّ إِذَا اجْتَنَبَ الْكَبَائِرَ». «مَا مِنْ امْرِئٍ مُسْلِمٍ تَحْضُرُهُ صَلَاةٌ مَكْتُوبَةٌ فَيُحْسِنُ وُضُوءَهَا وَخُشُوعَهَا وَرُكُوعَهَا إِلَّا كَانَتْ كَفَّارَةً لِمَا قَبْلَهَا مِنْ الذُّنُوبِ مَا لَمْ يُؤْتِ كَبِيرَةً وَذَلِكَ الدَّهْرَ كُلَّهُ». (مسلم). رسول اکرم (صلى الله عليه وسلم) می‌ فرماید: ادای نمازهای پنجگانه و نماز جمعه تا جمعه بعد، و روزهء رمضان تا رمضان بعد، کفاره گناهان (صغیره) فاصله بین خود می ‌باشند بشرطیکه از گناهان کبیره پرهیز شود. هر مسلمانی که به هنگام آمدن وقت نماز مرتب وضو بگیرد و رکوع و سجود را نیکو بجا آورد و خاشع و خاضع باشد. بشرطیکه بسوی گناهان کبیره نرود نمازهایش برای همیشه کفاره گناهان گذشته او خواهد بود. 

نماز: «عَنْ ابْنِ مَسْعُودٍ أَنَّ رَجُلاً أَصَابَ مِنْ امْرَأَةٍ قُبْلَةً، فَأَتَى النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَأَخْبَرَهُ، فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ: ﴿أَقِمْ الصَّلَاةَ طَرَفَيْ النَّهَارِ وَزُلَفًا مِنْ اللَّيْلِ إِنَّ الْحَسَنَاتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئَاتِ﴾. فَقَالَ الرَّجُلُ: يَا رَسُولَ اللَّهِ أَلِيَ هَذَا؟ قَالَ: لِجَمِيعِ أُمَّتِي كُلِّهِمْ». (البخاری). از ابن مسعود نقل شده: مردی که زنی را بوسیده بود خدمت پیامبر (صلى الله عليه وسلم) آمد و از این گناه خود به وی عرض کرد. خداوند این آیه را نازل کرد: نماز را در دو طرف روز که وقت نماز صبح و عصر است و اوائل شب «که وقت نماز مغرب و عشاء است» بجای آورید بی ‌گمان نیکیها و حسنات «از جمله نمازهای پنجگانه» بدیها و سیئات و آثار آنها را بر طرف می ‌سازند. «پیامبر (صلى الله عليه وسلم) که این آیه را برایش خواند» آن مرد گفت: ای رسول خدا، فقط برای من این طور است؟ پیامبر (صلى الله عليه وسلم) فرمود: برای همه امت من.

4- انجام دادن دو رکعت با خشوع: «مَنْ تَوَضَّأَ نَحْوَ وُضُوئِي هَذَا ثُمَّ صَلَّى رَكْعَتَيْنِ لَا يُحَدِّثُ فِيهِمَا نَفْسَهُ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ». (رواه البخاری). بخاری روایت نموده که پیامبر (صلى الله عليه وسلم) فرمود: کسی که مانند من وضوء بگیرد و سپس دو رکعت نماز بخواند که در آن با خود سخن نگوید و به خیالات نرود خداوند گناهان گذشته‌ اش را می ‌آمرزد. 

5- روزه: «فِتْنَةُ الرَّجُلِ فِي أَهْلِهِ وَمَالِهِ وَجَارِهِ تُكَفِّرُهَا الصَّلَاةُ وَالصِّيَامُ وَالصَّدَقَةُ». (البخاری). پیامبر (صلى الله عليه وسلم) می ‌فرماید: نماز و روزه و صدقه کفاره گناه و محنت و بلاهایی است که فرد در رابطه با ثروت و خانواده و فرزندان و همسایه‌ اش متحمل می‌ شود. 

6- روزه ماه رمضان: «مَنْ صَامَ رَمَضَانَ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ». (البخاری). پیامبر (صلى الله عليه وسلم) می ‌فرماید: هر کس ماه رمضان را بر اساس ایمان و امید به اجر و پاداش خداوند روزه بگیرد گناهان پیشین او بخشیده می ‌شود. 

7- قیام رمضان «تروایح»: «مَنْ قَامَ رَمَضَانَ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ». (البخاری). هر کس براساس ایمان و با امید به اجر و پاداش آخرت شبهای رمضان عبادت نماید و نماز تراویح بخواند گناهان گذشته او آمرزیده می ‌شود. 

8- بیداری و بر پاداشتن شبهای قدر: «مَنْ قَامَ لَيْلَةَ الْقَدْرِ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَمَنْ صَامَ رَمَضَانَ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ». (البخاری): هر کس شبهای قدر را با ایمان و امید به اجر و پاداش بیدار و در آنها به عبادت بپردازد گناهان پیشین او بخشیده می ‌شوند. 

9- روزه روز عرفه «روز قبل از عید»: «صِيَامُ يَوْمِ عَرَفَةَ أَحْتَسِبُ عَلَى اللَّهِ أَنْ يُكَفِّرَ السَّنَةَ الَّتِي قَبْلَهُ وَالسَّنَةَ الَّتِي بَعْدَهُ». (مسلم، والترمذی وابن ماجه والحاکم). پیامبر (صلى الله عليه وسلم) می ‌فرماید: روزه روز عرفه کفاره گناهان سال قبل و سال بعد از خود می ‌باشد. 

10- روزه روز دهم ماه محرم «عاشورا»: «وَصِيَامُ يَوْمِ عَاشُورَاءَ أَحْتَسِبُ عَلَى اللَّهِ أَنْ يُكَفِّرَ السَّنَةَ الَّتِي قَبْلَهُ». (مسلم وأبوداود والترمذي وابن ماجه والحاكم). روزه عاشورا «روز دهم ماه محرم» کفاره گناهان سال قبل از خود است. 

11- صدقه: «وَالصَّدَقَةُ تُطْفِئُ الْخَطِيئَةَ كَمَا يُطْفِئُ الْمَاءُ النَّارَ». (الترمذی). صدقه گناهان را محو و نابود می‌ کند همانطور که آب آتش را بی ‌اثر می ‌ماند. 

«يَا مَعْشَرَ النِّسَاءِ تَصَدَّقْنَ وَأَكْثِرْنَ الِاسْتِغْفَارَ فَإِنِّي رَأَيْتُكُنَّ أَكْثَرَ أَهْلِ النَّارِ». (البخاری و مسلم). ای گروه زنان صدقه دهید و زياد استغفار كنيد، چون اکثر اهل دوزخ زنان هستند. 

13- امر بمعروف و نهی از منکر: «فِتْنَةُ الرَّجُلِ فِي أَهْلِهِ وَمَالِهِ وَوَلَدِهِ وَجَارِهِ تُكَفِّرُهَا الصَّلَاةُ وَالصَّوْمُ وَالصَّدَقَةُ وَالْأَمْرُ وَالنَّهْيُ». (البخاری). پیامبر (صلى الله عليه وسلم) می ‌فرماید: نماز و روزه و امر به معروف و نهی از منکر کفاره و محو کننده بلاها گناهانی است که آدمی در اتباط با خانواده و مال و فرزندان و همسایه‌ اش مرتکب می‌ شود. 

14- آمین گفتن: «إِذَا أَمَّنَ الْإِمَامُ فَأَمِّنُوا فَإِنَّهُ مَنْ وَافَقَ تَأْمِينُهُ تَأْمِينَ الْمَلَائِكَةِ غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ». (البخاری و مسلم). پیامبر (صلى الله عليه وسلم) می‌ فرماید: هر گاه امام «در نماز جماعت» آمین گفت شما هم آمین بگویید، همانا کسی که آمین گفتن او با آمین ملائکه همزمان باشد «گناهان صغیره» گذشته‌ اش بخشوده می ‌شود. 

15- گفتن این ذکر «إذا قَالَ الإمامُ سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَهُ، فقولوا: اللهمَّ رَبَّناَ لَکَ الحَمْدُ فَإنَّ مَنْ وافَقَ قَولَهُ قولَ الملائكةِ غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ». (البخاری و مسلم). پیامبر (صلى الله عليه وسلم) مى فرمايد: هر گاه امام در اعتدال نماز جماعت گفت: سَمِعَ الله لِمَنْ حَمِدَه پس شما بگویید: اللهمَّ رَبَّناَ لَکَ الحَمْدُ. چون هر کسی که این کلام او با کلام ملائکه همزمان باشد گناهان «صغیره» گذشته ‌اش آمرزیده می ‌شود. 

16- حج مبرور و مقبول: «من حَجَّ و لم يرفث ولم يفسق رَجَعَ كيوم ولدته أمه» «الحج المبرور ليس له جزاء إلا الجنة». (البخاری): هر کس بخاطر رضای خدا حج کند و کسی را دشنام ندهد و هنگام احرام با زن خود همبستر نشود و از راه حق و صواب تجاوز نکند و مرتکب معصیت نشود زمانی که از حج باز می‌ گردد مانند روزی است که از مادرش متولد شده است». 

«حج پاک خالصانه و صادقانه پاداشی جز بهشت ندارد» (بخاری). 

17- اندوه و گرفتاری: «ما من مسلم يصيبه أَذًی إِلاَّ حاتَ اللهُ عَنْهُ خطاياه کما تحات ورق الشجر». «ما من مصيبة تصيب المسلمَ إِلاَّ کَفَّرَ اللهُ بها عنه حتی الشوكة يشاکها». (البخاری) پیامبر (صلى الله عليه وسلم) می ‌فرماید: هر مسلمانی که به رنج و بلائی گرفتار شود «و صبر کند» خداوند گناهان او را همانند برگ درخت که توسط حشرات تدریجاً خورده می‌ شود محو می ‌کند و از بین می ‌برد. 

هیچ مصیبتی برای مسلمانان پیش نمی ‌آید مگر اینکه خداوند آن مصیبت را اگر چه خاری باشد که در دستش فرو رفته کفاره گناهان او قرار می‌ دهد. 

18- تب: «لاَ تَسُبِّي الْحُمَّى، فَإِنَّهَا تُذْهِبُ خَطَايَا بَنِي آدَمَ كَمَا يُذْهِبُ الْكِيرُ خَبَثَ الْحَدِيدِ». (مسلم). رسول الله (صلى الله عليه وسلم) می ‌فرماید: تب را دشنام ندهید چون بیماری تب بسان کوره آهنگری که زنگ آهن را می ‌زداید گناهان را محو می‌ کند. 

19- اعمال صالح و کردارهای نیک: ﴿إِنَّ الْحَسَنَاتِ يُذْهِبْنَ السَّـيِّئَاتِ﴾. (هود : 114). بی ‌گمان نیکی ‌ها و حسنات بدیها و گناهان و آثار آنها را بر طرف می‌ کنند. 

20- عمره: «العُمْرَةُ إلی العمرةِ کَفَّارَةٌ لِماَ بَيْنَهُمَا». (البخاری) : پیامبر می‌فرماید عُمْره تا عمره کفاره گناهان بین آنها است. 

21- شهادت در راه خدا: «يغفر للهشيد کل ذنب إلاَّ الدَّين». (مسلم). رسول اکرم (صلى الله عليه وسلم) می‌ فرماید: همه گناهان کسی که در راه خدا شهید می ‌شود بجز بدهی و قرض آمرزیده می‌ شود. 

22- گفتن این ذکر هنگام خواب: «إِذَا أَتَيْتَ مَضْجَعَكَ فَتَوَضَّأْ وَضُوءَكَ لِلصَّلَاةِ ثُمَّ اضْطَجِعْ عَلَى شِقِّكَ الْأَيْمَنِ وَقُلْ: اللَّهُمَّ أَسْلَمْتُ نَفْسِي إِلَيْكَ وَفَوَّضْتُ أَمْرِي إِلَيْكَ وَأَلْجَأْتُ ظَهْرِي إِلَيْكَ رَهْبَةً وَرَغْبَةً إِلَيْكَ، لَا مَلْجَأَ وَلَا مَنْجَا مِنْكَ إِلَّا إِلَيْكَ. آمَنْتُ بِكِتَابِكَ الَّذِي أَنْزَلْتَ وَبِنَبِيِّكَ الَّذِي أَرْسَلْتَ. فَإِنْ مُتَّ مُتَّ عَلَى الْفِطْرَةِ فَاجْعَلْهُنَّ آخِرَ مَا تَقُولُ». (البخاری و مسلم). از پیامبر اکرم ب(صلى الله عليه وسلم) روایت شده که می ‌فرماید: هرگاه به رختخواب رفتی بمانند وضوء نماز وضوئی بگیر، سپس بر پهلوی راست بخواب، و این دعا را بخوان: پروردگارا! نفس خود را به تو تسلیم و رویم را بسوی تو کردم، کارهایم را به تو تفویض و پشتم را به تو بستم، ترس و محبتم بسوی تو، راه نجات و پناهگاهی از عذاب تو جز تو ندارم. به پیامبری که ارسال و به کتابی که نازل فرموده ‌ای ایمان آوردم. «پس از خواندن این دعا» اگر در آن شب فوت کردی بر فطرت واقعی خود مُرده ‌ای. این دعا آخرین کلامی باشد که در رختخواب بر زبان آورده ‌ای. 

23- یاد خدا و تسبیح «سبحان الله گفتن: «مَنْ قَالَ: سُبْحَانَ اللهِ وَبِحَمْدِهِ فِي يَوْمٍ مِائَةَ مَرَّةٍ حُطَّتْ خَطَايَاهُ وَلَوْ كَانَتْ مِثْلَ زَبَدِ الْبَحْرِ». (مسلم). 

پیامبر (صلى الله عليه وسلم) می ‌فرماید: کسی که در روز صد بار بگوید سبحان الله و بحمده یعنی پاکی و بی ‌عیبی و ستایش خدای را. گناهانش آمرزیده می ‌شود اگر چه به کثرت کف دریا باشد «أَيَعْجَزُ أَحَدُكُمْ أَنْ يَكْسِبَ كُلَّ يَوْمٍ أَلْفَ حَسَنَةٍ، فَسَأَلَهُ سَائِلٌ مِنْ جُلَسَائِهِ كَيْفَ يَكْسِبُ أَحَدُنَا أَلَفَ حَسَنَةٍ؟ قَالَ:((يُسَبِّحُ مِائَةَ تَسْبِيحَةٍ، فَيُكْتَبُ لَهُ أَلْفُ حَسَنَةٍ أَوْ يُحَطُّ عَنْه ُ أَلَفُ خَطِيئَةٍ». (مسلم) : پیامبر (صلى الله عليه وسلم) می ‌فرماید: آیا کسی می ‌خواهد که هر روز هزار حسنه کسب کند؟ پس در هر روز یکصد بار بگوید: سبحان الله تا یکصد حسنه را کسب و یکصد گناه از او بخشوده شود. 

24- نماز جماعت: «مَن تَوَضَّأَ للصلاةِ فأَسْبَغَ الوُضُوءَ ثم مَشیَ إلی الصلاةِ المکتوبةِ فصَلاَّهاَ مع الناسِ أو مع الجماعةِ أو في المسجدِ غَفَرَ اللهُ لَهُ ذنوبَه». (مسلم). پیامبر (صلى الله عليه وسلم) فرموده است: هر کس وضوء کاملی بگیرد بعداً برای ادای نماز واجب براه افتد آن را با مردم یا به جماعت و یا در مسجد بخواند خداوند گناهانش را عفو می ‌نماید[1]. 

25- وضوء زیبا و کامل: «من توضأ فأحسن الوضوء خرجت خطاياه من جسده حتی تخرج من تحت أظفاره». (مسلم). پیامبر (صلى الله عليه وسلم) فرمود: هر کس وضوء بگیرد و وضوءش کامل و زیبا باشد خداوند گناهان او را محو می‌ نماید. «گناهانش از تن او حتی از زیر ناخنهایش خارج می‌ شود». 

26-27-28- وضوء کامل بهنگام سختیها، رفت و آمد مسجد و انتظار نماز: «أَلاَ أَدُلُّكُمْ عَلَى مَا يَمْحُو اللَّهُ بِهِ الْخَطَايَا وَيَرْفَعُ بِهِ الدَّرَجَاتِ؟ قَالُوا: بَلَى يَا رَسُولَ اللَّهِ. قَالَ: إِسْبَاغُ الْوُضُوءِ عَلَى الْمَكَارِهِ، وَكَثْرَةُ الْخُطَا إِلَى الْمَسَاجِدِ، وَانْتِظَارُ الصَّلاَةِ بَعْدَ الصَّلاَةِ، فَذَلِكُمْ الرِّبَاطُ». (مسلم)، رسول اکرم (صلى الله عليه وسلم) فرمود: آیا به شما چیزی نشان دهم که گناهان را پاک و منزلت و درجات انسان را بالا می ‌برد؟ عرض کردند: آری ای رسول خدا. فرمود: وضوء گرفتن بهنگام سختیها، رفت و آمد زیاد به مسجد و انتظار نماز دیگر پس از نماز فعلی. اینها هستند ریسمان برای چنگ زدن (رباط یعنی ربط دهنده). 

29- گفتن این ذکر بعد از اذان: «مَنْ قَالَ حِينَ يَسْمَعُ المُؤَذِّنَ: وَأَنَا أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ، وَأَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ، رَضِيْتُ بِاللهِ رَباًّ، وَبِمُحَمَّدٍ رَسُوْلاً، وَبِالإِسْلاَمِ دِيْناً غُفِرَ لَهُ ذنبه». (مسلم) پیامبر (صلى الله عليه وسلم) می ‌فرماید: کسی که بهنگام شنیدن أذان ذکر فوق را بگوید گناهانش آمرزیده می ‌شود: (معنی ذکر): من هم گواهی می ‌دهم که خدا یکتا و بی ‌نیاز است و محمد بنده و فرستاده اوست و راضیم به اینکه الله پروردگار من و حضرت محمد (صلى الله عليه وسلم) پیامبر و اسلام دین منست). 

30- گفتن و خواندن این ذکر بعد از نمازهای واجب: «من سبَّح لِلّه دُبُرَ کُلِّ صلاة ثلاثاً وثلاثين وکبَّر اللهَ ثلاثاً وثلاثين وحمد للهَ ثلاثاً وثلاثين فتلك تسعة وتسعون. وقال تمام المائة: لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ، وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ». (البخاری و مسلم). حضرت رسول الله (صلى الله عليه وسلم) می‌ فرماید: هر کس پس از هر نماز سی و سه بار بگوید: سبحان الله. و سی سه بار بگوید: الحمدلله. و سی و سه بار بگوید: الله اکبر، که جمعاً می ‌شود نود و نه، و برای اینکه صد را تمام کند «ذکر را به صد مرتبه برساند» در آخر این 99 بگوید: لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ، وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ. یعنی هیچ خدایی جز او نیست تنها و بی ‌نیاز است. عظمت و ستایش لایق اوست و بر هر چیزی قادر است. گناهانش اگر بمثل کف دریا هم زیاد باشد آمرزیده می ‌شود. 

31-32- دست مالیدن و مسح رکن یمانی و حجر الاسود و طواف کعبه: قال ابن عمر (رضي الله عنهما): [فَإِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: «إِنَّ مَسْحَهُمَا (أي الركنين) كَفَّارَةٌ لِلْخَطَايَا». وَسَمِعْتُهُ يَقُولُ: «مَنْ طَافَ بِهَذَا الْبَيْتِ أُسْبُوعًا فَأَحْصَاهُ كَانَ كَعِتْقِ رَقَبَةٍ». وَسَمِعْتُهُ يَقُولُ: «لاَ يَضَعُ قَدَمًا وَلاَ يَرْفَعُ أُخْرَى إِلاَّ حَطَّ اللَّهُ عَنْهُ خَطِيئَةً، وَكَتَبَ لَهُ بِهَا حَسَنَةً». (الترمذی و النسائی). ابن عمر (رضي الله عنهما) می ‌گوید: از پیامبر (صلى الله عليه وسلم) شنیدم که می ‌فرمود: همانا مسح آندو «رکنین: یمانی و حجر الاسود» کفاره گناهان است. و شنیدم می ‌فرمود: کسی که این خانه را «کعبه» هفته‌ای طواف نماید بمانند این است که بنده‌ای را آزاد کرده باشد. و شنیدم می ‌فرمود: هیچ قدمی بر نمی ‌دارد مگر اینکه خداوند گناهی از گناهان وی را بخشوده و یا حسنه‌ای برای وی می ‌نویسد. 

33- کفاره مجلس: «من جلس فی مجلس فکثر فيه لَغَطُه، فقال قبل أن يقوم من مجلسه ذلك: سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِكَ، أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ، أَسْتَغْفِرُكَ وَأَتُوْبُ إِلَيْكَ. غفر له ما کان فی مجلسه ذلك». (الترمذی). پیامبر (صلى الله عليه وسلم) فرمود: کسی که در مجلسی بنشیند که در آن سخنان مختلفی رد و بدل شود قبل از ترک آن مجلس دعای فوق را بخواند خداوند آنچه که از گناهان در آن مجلس گذشته می ‌بخشاید. 

34- مجالس ذکره: «ان لِلّه ملائكة سياحين فی الارض فإذا وَجَدُوا أقواماً یذکرون الله تنادوا هلموا إلى بغیتکم فبجیئون فَیَحُفُون بهم إلى السماء الدنیا فیقول الله: علی ای شیء ترکتم عبادی یصنعون؟ فیقولون: ترکناهم یحمدونک ویُمَجِّدُونک ویذکرونکَ فیقول: فإنی أشهدکم أنی قد غفرت لهم». (البخاری ومسلم). از پیامبر (صلى الله عليه وسلم) نقل شده که فرمود: خداوند فرشته ‌هایی برای گردش بر روی زمین آفریده آنها هر گاه مردمی را یافتند که به ذکر خدا مشغولند آنها را صدا می ‌زنند که بشتابید بسوی گمشده خود، آنها می ‌آیند و پس آنها را بسوی آسمان دنیا مشایعت می ‌نمایند «می ‌روند». خداوند می ‌فرماید: بندگان مرا چگونه و در چه حالی یافتید. پس آنها «در پاسخ» می ‌گویند: آنها را در حالی یافتیم که به حمد و ذکر و تقدیس تو مشغول بودند. خداوند می ‌فرماید: شما را گواه می‌ گیرم که آنها را مورد عفو و بخشش خود قرار دادم. 

35- کنار زدن اشیاء مزاحم بر سر راه مردم: «بينهما رجل يمشي بطريق وجد غصن شوک علی الطريق فأخره، فشکرَ اللهَ لَه فَغُفِرَ له». (مسلم). یکبار مردی که در راه می ‌رفت برگ خاری را بر سر راه یافت آن را کنار زد و شکر خدای بجا آورد خداوند «بخاطر همین کار او را آمرزید. 

36- ترس از خدا: «يعجب ربک من راعی غنم فی رأس شظية الجبل يؤذن بالصلاةِ ويصلي. فيقول الله عزوجل: انظروا إلى عبدي هذا يؤؤذن ويقيم الصلاة ويخاف مني قد غفرت لعبدي وأَدْخَلْتُه الجنة». (أبوداود والنسائي و الحاکم). پیامبر (صلى الله عليه وسلم) فرمود: خداوند از چوپانی که بر قله کوه گوسفند می ‌چراند و بهنگام نماز اذان می‌ گوید و نماز می ‌خواند در شگفت است و می ‌فرماید به این بنده من بنگرید. اذان گفته و نماز می ‌خواند و از من خوف دارد به حق او را بخشیدم و داخل بهشت نمودم. 

37- اذان: مؤذن که بانک بر آورد هر تر و خشکی «هر چیز» برایش شهادت می‌ دهد و گناهانش آمرزیده می ‌شود. 

«المؤذن يغفر له بمد صوته ويشهد له کل رطب ويابس». (النسائی). 

38- صلوات بر پیامبر (صلى الله عليه وسلم): «من صلی عَلَیَّ صَلاة واحدة صَلَی اللهُ عليه عَشْر صلوات وحطت عنه عشر خطيئات ورفعت له عشر درجات». (النسائی والحاکم) رسول اکرم (صلى الله عليه وسلم) مي فرمايد: کسی که یک صلوات بر من بفرستد خداوند ده صلوات بر او می‌ فرستد. 

و ده گناه اورا محو و ده درجه وی را رفیع و بلند می‌ گرداند (نسائی و حاکم). 

39- نماز در مسجد الاقصی «بیت المقدس»: «لما فرغ سليمان من بناء بيت المقدس سأل الله ثلاثاً حُکْماً يُصادِفُ حُکْمَهُ و مُلْکًا لا ينبغي لِأَحَدٍ مِنْ بَعْدِهِ و أن لا يأتي هذا المسجد أحدٌ لا يريد إلا الصلاة فيه إلاّ خرج من ذنوبه كيوم و لدته أمه، فقال (صلى الله عليه وسلم): أما اثنان قد أعطيهما وأرجو أن يكون قد أعطي الثالثة». (النسائی واحمد وابن ماجه). پیامبر (صلى الله عليه وسلم) فرمود: هنگامیکه حضرت سلیمان بنای بیت المقدس را به پایان رسانید سه چیز را از خدا درخواست کرد: 1- حکومت و پادشاهی 2- ثروتی که بعد از او برای کسی میسر نشود 3- بخشیده شدن تمام گناهان کسی که محضاً بمنظور نماز خواندن وارد این مسجد شود. پیامبر (صلى الله عليه وسلم) فرمود: اما آن دو «پادشاهی و ثروت» به وی داده شد و من از خدا می ‌خواهم که سومی هم بوی عطا شود. 

40- نماز شب: «الصدقه تطفئ الخطيئة کما يطفيء النار الماء، وصلاة الرجل من جوف الليل». (الترمذی و ابن ماجه). رسول اکرم (صلى الله عليه وسلم) می ‌فرماید: صدقه و همچنین نماز شب بسان آب که آتش را خاموش می‌ کند و از بین می‌ برد خطا و گناهان را خاموش و از بین می ‌برد. 

41- خواندن این ذکر عظیم: کسی که در شب از خواب بیدار شود و اذکار زیر را بخواند و بعد از آن بگوید: «اللّهم اغْفِر لي». پروردگارا! مرا مورد عفو و بخشش خود قرار ده یا دعائی بکند خداوند جوابش را می ‌دهد و اگر وضوء بگیرد و نماز بخواند نمازش قبول می ‌شود. دعا این است. 

«لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ. سُبْحَانَ اللهِ، وَالْحَمْدُ لِلَّهِ، وَاللهُ أَكْبَرُ. ولاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللهِ». (البخاری ومسلم). معنی : هیچ معبودی بجز الله نیست تنها و بی ‌شریک است و عظمت و ستایش برای اوست و بر هر چیزی تواناست ستایش و پاکی برای خداست و غیر از او خدایی نیست. حول و قوه و توکل تنها بر اوست. (مسلم و بخاری). 

42- استغفار «طلب آمرزش از خدا»: «والذي نفسی بيده لو لم ‌تذنبوا لذهب الله بکم و لَجَاءَ بقوم يذنبون فيستغفرون الله فيغفر لهم». (مسلم). قسم به کسی که نفس من در دست قدرت اوست اگر گناه نکنید خداوند شما را از بین می‌ برد و بجای شما قومی را می‌ آفریند که گناه کنند و سپس استغفار نمایند و خداوند از گناهانشان در گذرد. 

43- توبه کردن: خداوند متعال می ‌فرماید:

﴿قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لاَ تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ﴾. (الزمر: 53). «بكو: ای بندگانم! ای آنانکه در معاصی زیاده روی هم کرده‌اید از لطف و مرحمت خدا مأیوس و ناامید نگردید. قطعاً خداوند همه گناهان را می‌آمرزد چرا که او بسیار آمرزگار و بس مهربان است».

در آیه دیگری خداوند می ‌فرماید:

﴿أَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ هُوَ يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ وَيَأْخُذُ الصَّدَقَاتِ وَأَنَّ اللَّهَ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ﴾. (التوبة: 104). آیا نمی‌دانید که تنها خداست که توبه توبه کاران واقعی و زکات و صدقه مسلمین راستین را می ‌پذیرد و فقط اوست که بسیار توبه‌پذیر و مهربان است».

و یا خداوند می‌ فرماید:

﴿وَهُوَ الَّذِي يَقْبَلُ التَّوبَةَ عَنْ عِبَادِهِ وَيَعْفُو عَنِ السَّيِّئَاتِ وَيَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ﴾. (الشورى: 25). «تنها خداست که توبه را از بندگان قبول می ‌کند و گناهان را می‌ بخشد «و آنچه را انجام دهید می ‌دانید». 

و قال صلی الله عليه وسلم: «من تاب قبل أن تطلع الشمس من مغربها تاب الله عنه». (مسلم). و پیامبر (صلى الله عليه وسلم) فرموده است: کسی که توبه کند قبل از برپائی قیامت «قبل اینکه خورشید از طرف مغرب طلوع کند» خداوند توبه او را قبول می ‌کند. 

44- آب دادن تشنگان: «بينما رجل يمشي بطريق اشند عليه العطش فوجد بئراً فنزل فيها فشرب ثم خرج فإذا کَلْبٌ يلهث يأکل الثری من العطش فقال الرّجلُ: لقد بلغ هذا الکلب من العطش مثل الذی کان بلغ مني، فنزل البئرَ فَمَلأ خُفَّهُ ماءً ثم أمسکه بفيه حتی رَقی، فَسَقی الکلبَ فشکر الله له فغفر له: قالوا يا رسول الله! وإن لنا في هذه البهائم لَأجراً؟ فقال: فی کل کبد رطبه أجرٌ». (مسلم) 

یک روز مردی راهی را طی می‌ کرد. در راه تشنگی بر او چیره شد و سپس چاه آبی را در راه یافت، وارد آن شد و از آب نوشید و از چاه بیرون آمد. سپس سگی را دید که از فرط تشنگی زبان بر خاک می ‌مالید. آن مرد گفت این سگ به همان تشنگی من دچار گشته. وارد چاه شد و پاپوش خود را پر از آب کرد و آن را بدهان گرفت و از چاه بیرون آمد و آب را به سگ داد و سپس شکر خدای را بجا آورد، بخاطر همین کار نیک گناهانش آمرزیده شد. به پیامبر (صلى الله عليه وسلم) عرض کردند: ای رسول خدا! آیا در رابطه با این حیوانات نیز اجر داریم؟ پیامبر (صلى الله عليه وسلم) فرمود: در ترحم به هر حیوانی که جگر دارد اجر و پاداش وجود دارد. 

45- خواندن این ذکر: «من قال لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ في يوم مائة مرة کانت له عدل عشر رقاب وکتب له مائة حسنة ومحقت عنه مائة سيئة وکانت له حرزاً من الشيطان يومه ذلک حتی يمسي ولم يأت أحد بأفضل مما جاء به إلاّ أحد عمل أکثر من ذلك». (البخاری و مسلم). پیامبر (صلى الله عليه وسلم) می ‌فرماید: کسی که در روز صد بار بگوید: «لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ» مثل این است که ده بنده را آزاد کرده باشد. یکصد حسنه برایش مکتوب و یکصد گناه وی محو می‌ شود. و این ذکر در آنروز او را از شر شیطان محفوظ و هیچ کس بزرگتر و با فضیلت ‌تر از آن را نخواهد یافت بجز کسی که بیشتر عمل کند. 

46- نماز در مسجد چهار گانه: «عن عاصم بن سفيان الثقفی قال: قد أخبرنا أنه من صلی فی المساجد الأربعة غُفِرَله ذنبه». (احمد و نسائی وابن ماجه وابن حبان). «قال ابن حبان: المساجد الأربعة: المسجد الحرام ومسجد المدينة ومسجد الأقصی ومسجد قباء». از عاصم بن سفیان ثقفی روایت شده که گفت: پیامبر (صلى الله عليه وسلم) فرموده است: کسی که در مساجد چهارگانه نماز بخواند گناهانش آمرزیده می‌ شود. ابن حبان گفته که مساجد اربعه عبارتند از: مسجد الحرام، مسجد مدینه، مسجد الاقصی ومسجد قباء. 

47- زیاد خواندن سوره تبارک: «سورة من القرآن ثلاثون آية تشفع لصاحبها حتی يغفر له: تَبَارَكَ الَّذِي بِيَدِهِ الْمُلْكُ». (أبوداود وابن ماجه وأحمد وابن حبان). پیامبر (صلى الله عليه وسلم) می ‌فرماید: در قرآن سوره‌ای هست که سی آیه می‌ باشد و برای کسی که آن را می‌ خواند شفاعت می‌ کند تا آمرزیده می ‌شود. 

48- خواندن این ذکر: قال صلی الله عليه وسلم لِعَلِیِّ: «ألاَ أُعَلِّمُکَ کَلِماتٍ اذا قلتهن غفر لك مع أنه مغفور لك: لا إله إلا الله العليم الكريم، لا اله الا الله العلی العظيم، سبحان الله رب السماوات السبع ورب العرش العظيم الحمد لله رب العالمين». (الترمذی واحمد والنسائی). پیامبر (صلى الله عليه وسلم) به حضرت علی فرمود: کلماتی را به شما یاد دهم که اگر آنها را بخوانی با اینکه آمرزیده شده ای خداوند گناهانت را عفو نماید. بگو: لا اله الا الله العلیم الکریم تا آخر دعا که در حدیث فوق نوشته شده. 

یعنی: هیچ معبودی بجز خدای مهربان و بخشنده نیست، خدایی بجز خدای با عظمت بلند مرتبه وجود ندارد. پاکی و بی ‌عیبی برای خداست پروردگار هر هفت آسمان و پروردگار عرش عظیم. ستایش برای پرودرگار عالمیان. 

49- انجام یک خصلت آدمی را وارد بهشت می ‌نماید: «أربعون خصلة أَعْلاهُن منحة العنـز، ما يعمل رجل بأَحدَ منها رجاءَ ثَوابِها وتصديق موعودِها إلا أدخله الله به الجنة». (البخاری). پیامبر (صلى الله عليه وسلم) می ‌فرماید که چهار خصلت و کار نیک وجود دارد که برترین آن بز شیری برای استفاده از شیر ان در اختیار کسی قرار دادن است. کسی که فقط به یک خصلت از آنها عمل کند به امید کسب ثواب و تصدیق پاداش آن در آینده، خداوند بهشت را نصیب وی می‌ گرداند. 

50- همکاری و کمک به فقرا و بیوه زنان: «الساعي علی الأرملة والمساكين کالمجاهد في سبيل الله أو القائم الليل الصائم النهار». (البخاری ومسلم). پیامبر (صلى الله عليه وسلم) فرمود: کمک به بیوه زنان و مستمندان ثوابی به مانند روزه ‌دار بودن و شب زنده داری و جهاد در راه خدا دارد.

[1]- حرف او بمعنی یا که در حدیث وجود دارد در اصطلاح علم حدیث تشکیک راوی است یعنی راوی دقیق نمی‌داند که پیامبر هنگام بیان این حدیث فرموده مع الناس يا مع الجماعة يا في المسجد. یعنی فقط یکی از آنها را بیان فرموده اما راوی در شک است. پس در اینگونه موارد (او) یا بمعنی ترتیب نیست