فهرســــــت

مقدمه محقق

تخریج روایات مقدمه مصنف

تخریج (1) : اگر خداوند توسط تو یک شخص را هدایت کند از شتران سرخ ، حدیث صحیح است 

تخریج (2) : اگر مردم بدانند رمضان چیست ؟ پس امت تمنا کند هر سال رمضان باشد ، ساختگی ودروغین است

تخریج (3) : روزه رمضان وسه روز ، روزه در هر ماه زنگ دل و وساوس را دور می کند ، قسمت دوم صحیح است 

تخریج (4) : صحابه در ماه رمضان در سفر جهاد اهتمام روزه می فرمودند ، صحت ندارد 

تخریج (*) : اجازت فرمودن باربار نبی اکرم ص برای افطار در سفر ، حدیث صحیح است

تخریج (*) : حضور صلی الله علیه وسلم حکما در سفر از روزه منع می فرمودند ، حدیث صحیح است

تخریج (5) : روزه در سفر ، غفلت وعدم دقت مصنف در نقل یک حدیث ، واز جانب خود در حدیث اضاف کردن

تخریج روایات باب اول در فضیلت رمضان 

تخریج(6) : سلمان فارسی در فضیلت ماه رمضان ، ساختگی ودروغین است

تخریج (7) : تمام کلام الله شریف را در تراویح خواندن یا شنیدن سنت مستقل است ، صحت ندارد

تخریج (8) : که نماز همسایه مسجد در غیر مسجد ادا نمی شود ، صحت ندارد

تخریج (9) : نزول کتابهای آسمانی در ماه رمضان ، صحت ندارد

تخریج (10) : در امت من هر وقت پنجصد بزرگان برگزیده وچهل (قطب) ابدال باشند ، ساختگی ودروغین است

تخریج (11) : هر کس گرسنه وبرهنه یا مسافری را ... خداوند او را از هولهای قیامت پناه می دهد ، ساختگی ودروغین است

تخریج (12) : برمکی هر ماه سفیان راهزاردرهم می داد ،سفیان درسجده برایش دعا میکرد ، داستانی بی اساس وبدون سنداست.

تخریج (13) : هرکه روزه داری را افطارکناید براو فرشتگان رحمت فرستندو...جبرئیل با او مصافحه کند ، ساختگی ودروغین است

تخریج (14) : حماد بن سلمه هر روز پنجاه نفر را افطار می دادند ، ابن سلمه اشتباه است درستش ابن ابی سلیمان است .

تخریج (15) : گفتگوی حضرت موسی با خداوند و طلب ذکر مخصوص ، صحت ندارد . 

تخریج (16) : هر که با اخلاص کلمه توحید را بخواند درهای آسمان برایش فورا باز می شوند ، حدیثی حسن است .

تخریج (17) : هر که زیاد استغفارکند حق تعالی در هر تنگی برائش مخرج راه میسر می کندو ... ، صحت ندارد .

تخریج (18) : آدمی گناهکار می باشد بهترین گناهکار آن است توبه می کند ، حدیثی حسن است .

تخریج (19) : آدمی چون گناه کند نقطه سیاهی بر دلش پیدا می شود اگر توبه می کند ... ، حدیثی حسن است .

تخریج (20) : امت من پنج چیز در رمضان داده شده که امتهای قبلی را داده نشدند ، صحت ندارد .

تخریج (21) : جزای روزه را خودم می دهم چون آن خالصتا برای من است ... ، حدیث صحیحی است

تخریج (22) : روزه دروازه همه عبادتهاست ، صحت ندارد .

تخریج (23) مسئله : بنابر حدیث های متعلقه بر بعض ائمه مسواک کردن روزه دار را بوقت شام منع می فرمایند .

تخریج (24) : چون الله ج بنده ای را دوست بدارد به جبرئیل می فرماید که مرا فلان شخص پسند است ... ، حدیث صحیحی است

تخریج (25) : قاعده عام است که هر کسی را محبت با هم نشینان باشد: این قاعده نیست بلکه حدیثی صحیح در بخاری ومسلم است

تخریج (26) : که انسان چون گناه می کند در قلب او یک نقطه سیاه پیدا می شود اگر او توبه صادق کند

تخریج (27) : سه بار آمین گفتن پیامبر ص بر سر منبر  در حق سه سه نفر ، حدیث صحیحی است 

تخریج (28) : نام مبارک نبی اکرم ص برده شود ودرود نفرستد بدبخترین وبخیل ترین فرد است ، حدیث صحیحی است

تخریج (29) : بهترین دروازه از دروازه های بهشت پدر است اگر خواستی آنرا حفاظت کن یا ضایع بگردان .... ، حدیث صحیحی است

تخریج (30) : حق والدین چیست ؟ فرمودند : آنها برای تو بمنزله بهشت اند یا بمنزله دوزخ ، صحت ندارد .

تخریج (31) : نگاه فرزند مطیع همراه با محبت به سوی پدر ثواب یک حج قبول شده را دارد ، ساختگی ودروغین است

 تخریج (32) : الله ج بجز شرک تمام گناهان را عفو می فرماید مگر سزای نافرمانی والدین ... ، صحت ندارد 

تخریج (33) : یک صحابی گفت من قصد جهاد دارم حضرت ص پرسیدند : آیا مادرت زنده است ؟ حدیث صحیحی است .

تخریج (34) : رضای الله ج در رضای پدر است ونارضایتی الله ج در نارضایتی پدر است ، حدیث صحیحی است .

تخریج (35) : کسی که والدین او در حال نافرمانی فرزند مرده اند اگر به کثرت برای آنها دعا واستغفار کند ... ، ساختگی ودروغین است

تخریج (36) : بهترین نیکی بعد از مرگ پدر خوشرفتاری با دوستان اوست، حدیث صحیحی است .

تخریج (37) : رمضان ماه برکت در این ماه رحمت خدا بر شما نازل می وشما را می پوشاند ... ، ساختگی ودروغین است

تخریج (38) : زنان مسلمان هندی روزانه پانزده الی بیست جز از قران را تلاوت می کنند ، این عمل مخالف دستور پیامبر ص است

تخریج (39) : شبانه روز در رمضان زندانیانی از جهنم آزاد می شوند ، حدیثی صحیح است 

تخریج (40) : در وقت افطار دعا قبول می شود ، صحت ندارد .

تخریج (41) : دعای افطار این است : اللهم لک صمت وبک آمنت وعلیک توکلت وعلی رزقک أفطرت ، صحت ندارد

تخریج (42) : عبدالله بن عمروموقع افطاراین دعارامیخواند : اللهم إني أسألك برحمتك التي ... ، صحت ندارد 

تخریج (43) : آنحضرت ص موقع افطار این دعا نقل شده : یا واسع الفضل اغفرلی ، ساختگی ودروغین است

تخریج (44) : سه نفرند دعایشان رد نمی شود : روزه دار تا زمانی که افطار بکند ، رهبر عادل ، ستمدیده ، با این الفاظ صحت ندارد

تخریج (45) : هرگاه رمضان میرسیدرنگ چهره آنحضرت ص عوض می شدوبرنمازش اضافه می شد ، صحت ندارد

تخریج (46) : آنحضرت صلى الله عليه وسلم تا پایان رمضان به رختخواب نزدیک نمی شدند ، صحت ندارد

تخریج (47) : الله ج در رمضان به حاملین عرش دستور می دهد که عبادتهای خود رارها کرده بردعاهای ... ، صحت ندارد

تخریج (48) : روز قیامت الله ج بنده اش را خواسته می فرمایند : ای بنده من به تو دستوردعاداده بودم ... ، صحت ندارد

تخریج (49) : جان واولادو...خود را دعای بد نکنید مبادادعاباآن اوقات قبولیت همزمان گشته وقبول شود ... ، حدیثی صحیح است

تخریج (50) : کسیکه درماه رمضان الله ج رایادکندبخشوده میشودوکسیکه چیزی طلب کندنامراد نمیشود ، ساختگی ودروغین است

تخریج (51) : در هر شب رمضان یک منادی صدا می کند که ای خواهان خیر متوجه شو ... ، صحت ندارد

تخریج (52) : بسیاری ازآدمهای پریشان هستندکه دستهارابسوی آسمان درازکرده دعامیکنند ... ، حدیث صحیحی است

تخریج (53) : در شهرکوفه مردانی وجود داشتند که دعایشان قبول می شد که هر گاه حاکمی ظالم ... ، صحت ندارد

تخریج (54) : إن الله وملائكته يصلون على المتسحرين، حدیثی حسن است

تخریج (55) : فرق میان روزه ما وروزه اهل کتاب سحری خوردن است آنها سحری نمی خورند ... ، حدیث صحیحی است

تخریج (56) : در سه چیز برکت وجود دارد : در جماعت در ثرید وخوردن سحری . حدیثی حسن است

تخریج (57) : هر گاه رسول الله ص یکی را به سحری دعوت می کرد می فرمودند : بیا غذای با برکت بخور ... ، حدیث صحیحی است

تخریج (58) : با خوردن سحری بر روزه گرفتن قوت حاصل کنید واز خوابیدن در نیمروز برای بلند شدن ... ، صحت ندارد

تخریج (59) : فرمودند این یک چیز پر برکتی است که الله جل جلاله به شما عطا فرموده آنرا ترک نکنید ... ، حدیث صحیحی است

تخریج (60) : اگر چیز دیگری برای سحری نباشد یک دانه خرمای خشک بخورد یا یک جرعه آب بنوشد ... ، صحت ندارد

تخریج (61) : روزه گرفتن در سفر عمل نیکی نیست ... ، حدیث صحیحی است

تخریج (62) : وسلم رب صائم ليس له من صيامه إلا الجوع ورب قائم ليس له من قيامه إلا السهر ...حدیثی حسن است

تخریج (63) : الصيام جنة ما لم يخرقها ... ، صحت ندارد

تخریج (64) : روزه حفاظت است از عذاب الله جل وجلاله ... ، حدیث صحیحی است

تخریج (65) : روزه از جهنم حفاظت می کند ... ، حدیث صحیحی است

تخریج (66) : روزه با چه چیز پاره می شود ؟ آنحضرت صلی الله علیه وسلم فرمودند : با دروغ وغیبت . . ، صحت ندارد

تخریج (67) : که نگاه تیری است از تیرهای شیطان هر کس بخاطر خوف الله جل وجلاله از. . ، صحت ندارد

تخریج (68) : روزه برای انسان سپر است ... ، حدیث صحیحی است

تخریج (69) : در زمانه رسول الله ص دو زن روزه گرفته بودند در حالت روزه بقدری گرسنه شدند که... ، صحت ندارد

تخریج (70) : روزی رسول الله ص چند نفر را دیدند به آنها فرمودند که دندانهای خود را خلال کنید... ، حدیث صحیحی است

تخریج (71) : شخصی از رسول الله ص پرسید پرسید غیبت چیست ؟ آنحضرت ص... ، حدیث صحیحی است

تخریج (72) : یک بار رسول الله ص از کنار دو قبر گذشتند ، فرمودند : که این هر دو مبتلای ... ، حدیث صحیحی است

تخریج (73) : ربا بیش از هفتاد نوع است که کمترین وسبک ترین آن ، برابر زنا با مادر است ویک درهم صحت ندارد

تخریج (74) : غیبت کننده وشنونده هر دو گناه در گناه مشترک اند. صحت ندارد

تخریج (75) : که شیطان در بدن انسان همانند خون جریان دارد ، وشما راه های او را بوسیله گرسنگی ببندید ... صحت ندارد

تخریج (76) : شخصی نزد بشر حافی رفت دید که او از سرما می لرزد در حالیکه لباسهایش رادرآورده کنارخود ...، صحت ندارد

تخریج (77) : که پر کردن هیچ ظرفی به بارگاه الله جل وجلاله مانند پر کردن شکم ناپسند نیست ... ، حدیث صحیحی است

تخریج (78) :  رسول الله ص تا چندین روزپشت سرهم روزه می گرفت و در این میان هیچی نمی خورندد... ، حدیث صحیحی است

تخریج (79) : بسیار قران خوانان هسند که قران مجید بر آنها لعنت می کند...، صحت ندارد

تخریج (80) : روز قیامت کسی که قبل از همه درباره آنها قضاوت می شود مردی شهید وعالم وثروتمند ... ، حدیث صحیحی است

تخریج (81) : من أفطر يوما من رمضان من غير رخصة ولا مرض لم يقضه صوم الدهر کله و ان صامه. صحت ندارد

تخریج (82) : روایت ابن عباس است که بنیاد اسلام بر سه چیز است : کلمه شهادت ، نماز ، و روزه ... الخ . . صحت ندارد

تخریج (83) : اگر شخصی در ماه رمضان آشکارا بدون عذر روزه بخورد باید کشته شود .

تخریج روایات باب دوم در بیان شب قدر

تخریج (84) : که الله ج شب قدر را به امت من عطا فرموده ، چنین شبی به امتهای گذشته نرسیده است، ساختگی ودروغین است

تخریج (85) : رسول الله ص عمر امتهای گذشته را دیدکه خیلی زیاد بوده است وعمر این امت خیلی کم است... ، صحت ندارد

تخریج (86) : رسول الله ص مردی از بنی اسرائیل را ذکر فرمود که اوهزار ماه در راه الله جهادکرده بود...  ، صحت ندارد

تخریج (87) : رسول الله ص چهار تن از پیامبران بنی اسرائیل : ایوب، زکریا، حزقیل ، یوشع را ذکر، ساختگی ودروغین است

تخریج (88) : در شب قدر حضرت جبرئیل به همراه جمعی از فرشتگان فرود می آید وهر شخصی را که ، ساختگی ودروغین است

تخریج (89) : در شب لیلة القدر حضرت عیسی به آسمان برده شد ودر همین شب توبه بنی اسرائیل قبول شد...، صحت ندارد

تخریج (90) : من قام ليلة القدر إيمانا واحتسابا، غفر له ما تقدم من ذنبه ... ، حدیث صحیحی است

تخریج (91) : إن هذا الشهر قد حضركم وفيه ليلة خير من ألف شهر من حرمها فقد حرم الخير كله ولا يحرم ... ، حدیث صحیحی است

تخریج (92) : حضرت عمر فاروق رض بعد از نماز عشا که به خانه می رفت تا صبح به نماز مشغول می شد...، صحت ندارد

تخریج (93) : عثمان رض تمام روز ، روزه می گرفت وتمام شب تا صبح به نماز می پرداخت ، فقط در ...، صحت ندارد

تخریج (94) : حضرت عثمان غنی رض در یک رکعت از نمازهای شب تمام قران مجید را تلاوت ...، صحت ندارد

تخریج (95) : درباره چهل نفر از تابعین به تواتر ثابت شده است که آنها نماز صبح را با وضوی عشاء ...، صحت ندارد

تخریج (96) : شداد رض در تمام شب پهلو عوض می کرد وخوابش نمی برد می گفت یا الله ترس آتش خوابم ...، صحت ندارد

تخریج (97) : اسود بن یزید در ماه رمضان فقط بین مغرب وعشاء کمی خوابیده وبس ....، صحت ندارد

تخریج (98) : سعید بن مسیب نقل شده که تا پنجاه سال نماز صبح را با وضوی عشا خوانده است...، صحت ندارد

تخریج (99) : صله بن اشیم تمام شب نماز می خواند ودعا می کرد : یا الله من لایق نیستم که بهشت را تقاضا کنم ...، صحت ندارد

تخریج (100) : قتاده در تمام رمضان در هر سه شب یکبار ختم قران می کرد ولی در ده شب آخر هر شب یکبار...، صحت ندارد

تخریج (101) : درباره امام ابوحنیفه رح آمده است که تا چهل سال نماز صبح را با وضوی... ، ساختگی ودروغین است

تخریج (102) : ابراهیم بن ادهم در رمضان مبارک نه در روزها می خوابید ونه در شبها ...، صحت ندارد

تخریج (103) : امام شافعی در کل رمضان مبارک در نمازهای روز وشب شصت بار قران مجید را ختم می کرد ...، صحت ندارد

تخریج (104) : ای ابن آدم تو برای عبادت من فارغ شو من سینه ات را از غنا پر می کنم وفقرت را دور ...  حدیث صحیحی است

تخریج (105) : " إذا كان ليلة القدر نزل جبريل في كبكبة من الملائكة يصلون على كل عبد قائم أو ، ساختگی ودروغین است

تخریج (106) : فرشتگان بنا به دستور جبرئیل ع متفرق می شوند وهیچ خانه بزرگ یا کوچکی وهیچ مزرعه یا بیابانی ...، صحت ندارد

تخریج (107) : تحروا ليلة القدر في الوتر ، من العشر الأواخر من رمضان» . ...  حدیث صحیحی است

تخریج (108) : خرجت لأخبركم بليلة القدر، فتلاحى فلان وفلان، فرفعت وعسى أن يكون خيرا لكم، ...  حدیث صحیحی است

تخریج (109) : آیا به شما چیزی نشان دهم که از نماز وروزه وصدقه وغیره از همه افضل است ؟ ...  حدیث صحیحی است

تخریج (110) : که هر کس بیش از سه روز با برادر مسلمان خود قطع رابطه کند ، اگر در این حالت بمیرد ...  حدیث صحیحی است

تخریج (111) : هر در هر دوشنبه وپنجشنبه اعمال بندگان به بارگاه الله ج پیش می شوند بجز از مشرکین ،...  حدیث صحیحی است

تخریج (112) : در شب برات (شب پانزدهم شعبان) رحمت عامه الله ج به طرف مخلوقات متوجه می شود، حدیثی حسن است .

تخریج (113) : سه کس چنان اند که نماز آنها برای مقبولیت یک وجب هم از سرشان بالاتر نمی رود از...، صحت ندارد

تخریج (114) : مشروعیت نماز خواندن زنان در مسجد با جماعت است

تخریج (115) : دیدند که یک صحابی خوابیده آنحضرت ص به حضرت علی فرمودند که اورا بیدار کن تا وضو...، صحت ندارد

تخریج (116) : در عبادت رمضان ، الله ج جلوی ملائکه افتخار می فرماید ، ساختگی ودروغین است

تخریج (117) : عادت الله ج بر این است که چیزهای مهم را مخفی نگاه دارد مثل اسم اعظم که آن را مخفی ...، صحت ندارد

تخریج (118) : شد بیست ودوم آنحضرت ص فرمودند :  امشب (بیست وسوم) لیلة القدر را تلاش کنید . ، حدیثی حسن است .

تخریج (119) : شب قدر به زمان رسول خدا ص اختصاص دارد یا بعد از آن هم ادامه دارد ؟ فرمودند : تا قیامت ...، صحت ندارد

تخریج (120) : از بعضی روایات بطور معین شب بیست وچهارم شب قدر معلوم می شود ...، صحت ندارد

تخریج (121) : هر کس تمام شبهای سال بیدار باشد می تواند شب قدر را دریابد ، شخصی این گفته را برای ابی ...، صحت ندارد

تخریج (122) : عبدالله بن مسعود جستجوی شب قدر را در تمام سال از رسول اکرم ص نقل کردند...، صحت ندارد

تخریج (123) : نزد من قول کسانی که می گویند در تمام سال واقع می شود صحیح تر است زیرا من دوبار آنرا در ...، صحت ندارد

تحقیق (***) : محی الدین ابن عربی ملحد است یا شیخ العارفین ؟  !

تخریج (124) : شاه ولی الله می گوید : شب قدر به رمضان اختصاص ندارد ودر تمام سال واقع می شود...، صحت ندارد

تخریج (125) : آنحضرت به یک صحابی شب بیست وسه را بطور تعیین ارشاد فرمودند وابن عباس رض می ...، صحت ندارد

تخریج (126) : أنه سأل رسول الله ص عن ليلة القدر فقال: في رمضان في العشر الأواخر فإنهما في ليلة وتر ...، صحت ندارد

تخریج (127) : عبده بن ابی لبابه می فرماید : من شب بیست وهفتم رمضان آب دریا را چشیدم کاملا شیرین بود .

تخریج (128) : ایوب بن خالد می گوید : شبی من احتیاج به غسل پیدا کردم با آب دریا غسل کردم آب دریا ...، صحت ندارد

تخریج (129) : عایشه می گوید گفتم یارسول خداص درشب قدر چه دعایی بخوانم فرمودند: اللهم إنك عفو تحب ، حدیثی حسن است . 

تخریج (130) : حضرت سفیان ثوری می گوید : در شب لیلة القدر اشتغال به دعا از عبادتهای دیگر بهتر است...، صحت ندارد

تخریج روایات باب سوم فضیلت اعتکاف

تخریج (131) : هدف از اعتکاف این است که دل را به ذات پاک الله ج وابسسته کند

تخریج (132) : اگر اعتکاف با اخلاص باشد

تخریج (133) : اگر شخصی یک دست به من نزدیک شود من به اندازه دو دست به او نزدیک می شوم... 

تخریج (134) : أن رسول الله صلى الله عليه وسلم كان يعتكف في العشر الأوسط من رمضان، فاعتكف عاما، حتى... ، حدیث صحیحی است

تخریج (135) : در دهه آخر آنحضرت ص کمر را محکم می بست وشبها را زنده نگه می داشت واهل خانه را بیدار ... الخ .

تخریج (136) : أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال في المعتكف «هو يعتكف الذنوب، ويجرى له ...، صحت ندارد

تخریج (137) : عن ابن عباس أنه كان معتكفا في مسجد رسول الله ص فأتاه رجل فسلم عليه ثم جلس ، ساختگی ودروغین است

تخریج (138) : هر شخصی در دهه رمضان اعتکاف بکند به او ثواب دو حج ودو عمره می رسد ...، صحت ندارد

تخریج (139) : هرشخصی ... از مغرب تا عشا اعتکاف کند ، الله ج برای او در بهشت یک قصر خواهد ساخت ...، صحت ندارد

تخریج (140) : حدیث : اتق دعوة المظلوم . ... ، حدیث صحیحی است

تخریج (141) : إن الجنة لتبخر وتزين من الحول إلى الحول لدخول شهر رمضان فإذا كانت أول ليلة من شهر رمضان هبت ريح 

تخریج (142) : مفلس در میان امت من شخصی است که روز قیامت با اعمال نیک در میدان محشر... ، حدیث صحیحی است

تخریج (143) : روز قیامت حضرت نوح ع خواسته می شود واز او پرسیده می شود آیا تو حق رسالت را ادا... ، حدیث صحیحی است

تخریج (144) : روز قیامت ، الله ج یک بنده مومن را پیش خود می خواند وبر او پرده ...، صحت ندارد

تخریج (145) : هر شخصی به نیت ثواب در شبهای هر دو عید بیدار باشد ودر عبادت مشغول باشد قلب ، ساختگی ودروغین است

تخریج (146) : هرکه در پنج شب برای عبادت بیدار بماند برای او جنت واجب می گردد یکم : شب ترویه ...، صحت ندارد

تخریج (147) : بزرگان ارشاد فرموده اند به شبهای جمعه در رمضان مبارک باید اهتمام خاصی ورزید ...، صحت ندارد

تحقیق (***) : حکم قیاس در عبادات ، وشب زنده داری شب جمعه ، بدعت است

بسم الله الرحمن الرحیم 

مقدمه محقق

بعد از حمد وثنا برای ذات یکتا ودرود فراوان بر حضرت محمد وخاندان ویارانش 

این مکتوبات تحقیق وتخریجی هستند بر مجموعه رسائل کاندهلوی در فضائل اعمال ، در سال 1374 هـ ش ، این عمل را شروع کرده بودم و احادیث عربی وبعضی از احادیث فارسی فضائل اعمال قدیمی را که بنام نصاب تبلیغ معروف بود اختصارا تخریج کردم ، پیدا کردن احادیث وآثار فارسی در کتب عربی کار بسیار سختی است ودیگر اینکه مولف منابع بعضی از احادیث فارسی را ذکر نکرده توانستم با کمک گرفتن از بعضی دوستان واساتید کمک فراوانی بگیرم ودر سالهای اخیر با آمدن نرم افزار های قابل جستجو در متون کتب مطالعه وتحقیق آسان تر شده وبا وجود سایتهای کتابهای خطی ونایاب در اینترنت که در دسترس همگان است کمک بسیار شایانی به دانش پژوهان ومحققین شده است با کمکی گیری از این ابزار تحقیق وتخریج سریعا انجام می گیرد بشرطی که بیشترین اعتماد  بر روی کتابهای چاپی باشد وگرنه این کار هیچ ارزشی نخواهد داشت ودر سال 1388 و1389 به جمع آوری احادیث فضائل صدقات وفضائل حج پرداختم واین دو کتاب هم مشکلات فوق را داشتند واما امسال ماه مبارک رمضان فرصتی شد تا بار دیگر از تحقیقات قبلی استفاده نموده واحادیث وآثار کتاب فضائل رمضان را کاملا تخریج بنمایم وحاصل این تحقیق تخریج 150 مورد شد که 20 مورد احادیث موضوعه هستند و70 مورد روایات بسیار ضعیف ، وحدود 10 مورد احادیث حسن یا احادیث ضعیفه قابل نقل در فضائل اعمال بنابر اصول بعضی از محدثین ، وحدود 40 مورد احادیث صحیحه وباقیمانده مسائل متفرقه هستند ، ونسخه هایی که در تحقیق استفاده کرده نسخه قدیمی تبلیغی نصاب است ونسخه های جدید ترجمه فارسی در ایران وافغانستان وپاکستان هستند : تبلیغی نصاب ترجمه شده توسط محمد اشرف استاد جامعه پشاور ومحمد یوسف البرجوی استاد جامعه پشاور ، فضائل اعمال ترجمه شده توسط مولوی عبدالرحمن محبی ومولوی عبد المجیدی مراد زهی خاشی و دهواری  ، فضائل اعمال ترجمه شده توسط مولوی قمر الدین کابلی چمنی ، فضائل اعمال نسخه دوم به زبان اردو ، تبلیغی نصاب اردو قدیمی نسخه اصلی است زمانی که گروه جماعت تبلیغ موج آماج حملات مخالفین قرار گرفتند رساله فضائل درود که از دیگاه مخالفین مملو از خرافات وشرکیات است حذف گردید که بطور کامل در نسخه فارسی هنوز وجود دارد اما تجدید چاپ نمی شود وفضائل اعمال همان کتاب است با حذف فضائل درود واضاف یک رساله در آخرش ، بعضی از احادیث غیر عربی در فضائل رمضان به زبان عربی در دیگر رساله های فضائل نویسنده یافت می شوند لذا از کلیه رساله برای پیدا کردن متن عربی استفاده کرده ام من جمله : فضائل صدقات ترجمه فارسی ، ترجمه فارسیش توسط دهواری دارای اشکالات است بعضی موارد را ترجمه کامل نکرده ودر بعضی موارد به علت عدم شناخت اصطلاحات صوفیه وآشنایی به زبان اردو اشتباه ترجمه کرده ، فضائل صدقات به زبان اردو ، فضائل اعمال عربی ، اخیرا به زبان عربی ترجمه شده اما با حذف بعضی از احادیث ضعیفه وموضوعه اما هنوز هم احادیث موضوعه وضعیفه در آن  یافت می شود ، فضائل حج به زبان اردو ، فضائل حج ترجمه فارسی توسط مولوی عبدالرحمن محبی ، در هند وپاکستان هر یک از این رساله ها مستقلا جداگانه چاپ شدند .

علت تخریج وتحقیق روایات این رسائل :

امروزه بر کسی پوشیده نیست در شبه قاره هند ودر مناطق اهل سنت ایران وتاجیکستان وافغانستان ودر بعضی از مناطق دیگر مثل آفریقای جنوبی وغیره جماعت تبلیغ فعال هستند ومنابع مهمشان برای کار دعوت بزعم خودشان رسائل فضائل کاندهلوی هستند ومخالفین جماعت تبلیغ از قبیل اهل حدیث وجماعت اسلامی وشیعه های هند وپاکستان وحزب اخوان وسلفی های عربستان کتبی در رد این فرقه نوشته اند یا شفاها در سخنرانیهایشان بیان داشتند ودر لابلای این کتب بعضی از احادیث را نقد کردند وتا به امروز هیچ کس کاملا چه از خود این جماعت یا از گروه مخالفین تحقیق وتخریج نکرده وفقط بعضی از اصحاب جماعت از قبیل محمد زکریا خودش والیاس گهمن ودیگران فقط حالت دفاع از جماعت گرفته وبرخی اعتراضات را بزعم خود جواب دادند وبیشترین رد بر فرقه تبلیغی به گروه اهل حدیث شبه قاره اختصاص دارد ، من جمله سخنرانیهای صوتی وتصویری معراج ربانی وشیخ توصیف الرحمن راشدی وکتاب السراج المنير في تنبيه جماعة التبليغ علي أخطائهم از دكتور محمد تقي الدين الهلالي الحسيني متوفای 1399 هـ حدود سی سال پیش این رساله را نوشته وکتاب جماعة التبليغ في شبه القارة الهندية عقائدها تعريفها از  سيد طالب الرحمن شاه پاکستانی به دو زبان اردو وعربی وکتاب القول البليغ في التحذير من جماعة التبليغ از حمود بن عبدالله بن حمود التويجري عربستانی وکتاب ديوبندي اور تبليغي جماعت تباه كن صوفيت كا عقيده از عطاء الله ديروي وکتاب تبليغي جماعت كا تحقيقي جائزه از عبيدالرحمن محمدي وکتاب جماعة التبليغ في الهند از محمد جنيد وده ها کتاب دیگر در رد جماعت التبلیغ نوشته شده ، بزرگترین اعتراضی که بر این فرقه وارد می کنند وجود الفاظ شرکیه وخرافات در این رسائل است ودیگر اینکه محتوی احادیث جعلی ودروغین وضعیفه هستند اخیرا برای جذب عربهای سلفی جماعت تبلیغ کتاب فضائل درود را کاملا از نصاب خود حذف کردند واکثرا مطالب فضائل اعمال را در نسخه عربی هم حذف نمودند واخیرا کتابهای در وحدت با سلفیت عربستان نوشتند از قبیل مشائخ نجد اور جماعت تبلیغ به زبان اردو وکتاب تبليغي جماعت كا بي لاگ جايزه از ابوبكر الجزايري سلفی به دو زبان اردو وعربی واخیرا آقای ابوبکر الجزائری از حمایت جماعت تبلیغ دست کشیده وکتاب جلاء الاذهان عما اشتبه في جماعة التبليغ لبعض اهل الايمان از كبار العلماء في السعودية ، اما با وجود این هم نزدیک کردن خود به سلفی ها از فعالیت فرقه تبلیغ در عربستان جلوگیری می شود ، در منطقه ما یعنی استان سیستان وبلوچستان کتاب های فضائل اعمال وغیره از قداست بالائی برخوردارند در اکثر منازل ومساجد این کتب وجود دارند وتلاوت می شوند ممکن است در طول عمر کتاب آسمانی قران یا ترجمه فارسی آن خوانده نشود ولی خواندن هر روزه این کتاب در مساجد فوت نمی گردد وقتی ما در منطقه خودمان شروع به نقد این کتاب کردیم بعضی از ملاها سخنان مارا تکذیب کردند که در این کتاب احادیث دروغین وضعیف والفاظ شرکیه وجود ندارد به همین علت دست به قلم شده شرکیات وخرافات وروایات جعلی ودروغین موجود در این رسائل فضائل خصوصا فضائل رمضان را برای عموم واهل علم مستند با ذکر منابع آشکار کردیم ودیگر فضائل در دست تحقیق وتخریج هستند .

توضیح بعضی از اصطلاحات :

یکم رمضان 1390

نقد احادیث مقدمه

 (1) می گوید : ارشاد حضور ص است اگر حق تعالی شانه بسبب تو یک شخص را هدایت بفرماید پس برایت از شتران سرخ بهتر وافضل است .

می گویم : این قسمتی از یک حدیث صحیح است که کتب ستة همگی روایت نمودندو متن کامل حدیث از صحیح بخاری : عن ابن سعد، قال: قال النبي صلى الله عليه وسلم يوم خيبر: «لأعطين الراية غدا رجلا يفتح على يديه، يحب الله ورسوله، ويحبه الله ورسوله» ، فبات الناس ليلتهم أيهم يعطى، فغدوا كلهم يرجوه، فقال: «أين علي؟» ، فقيل يشتكي عينيه، فبصق في عينيه ودعا له، فبرأ كأن لم يكن به وجع، فأعطاه فقال: أقاتلهم حتى يكونوا مثلنا؟ فقال: «انفذ على رسلك حتى تنزل بساحتهم، ثم ادعهم إلى الإسلام، وأخبرهم بما يجب عليهم، فوالله لأن يهدي الله بك رجلا خير لك من أن يكون لك حمر النعم» (صحيح البخاري 4/ 60)

(2) می گوید : در حدیثی است که اگر مردم را معلوم شود که رمضان چه چیز است ؟ پس امت من این تمنا کند که همه سال رمضان باشد .

 می گویم : این قسمتی از یک حدیث دروغین وساختگی است که بیهقی در شعب الایمان ودیگران روایت کردند ، در سندش جریر بن ایوب است ، عینی حنفی در شرح بخاری وابونعیم می گویند : جریر بن ایوب البجلی حدیث وضع می کند ودیگر محدثین هم شدیدا وی را ضعیف قرار دادند .

(3) می گوید : در حدیثی ارشاد است که روزه های رمضان المبارک وسه روز ، روزه در هر ماه زنگ دل و وساوس را دور می کند .

می گویم : با این الفاظ هر چه گشتم ندیدم ، اما قسمت دوم این حدیث : سه روز ، روزه در هر ماه وساوس را دور می کند ، در قسمتی از یک حدیث در سنن نسائی(4/208) آمده ، شیخ آلبانی می گوید : صحیح است  .

(4) می گوید : صحابه کرام رضوان الله علیهم اجمعین در ماه رمضان در سفر جهاد با وجود باربار اجازت فرمودن نبی کریم صلی الله علیه وسلم برای افطار اهتمام روزه می فرمودند حتی که حضور صلی الله علیه وسلم حکما منع فرمودند .

می گویم : در این سه مسئله مطرح گردیده یکی اینکه صحابه در سفر جهاد روزه می گرفتند ودومی اجازت نبی کریم ص برای افطار در سفر وسومی منع نبی کریم ص از روزه در سفر .

مسئله اول : که صحابه در ماه رمضان در سفر جهاد اهتمام روزه می فرمودند ، می گویم : این اشتباه محض است احادیث صحیح بی شماری وجود دارد که صحابه در سفر جهاد عده ای روزه بودند وعده ای روزه خود را خورد وحتی در یک جنگ  رسول اکرم ص روزه خود را خوردند ( مجمع الزوائد ومنبع الفوائد 3/  158 ) عن جابر بن عبد الله رضي الله عنهما، أن رسول الله صلى الله عليه وسلم خرج عام الفتح إلى مكة في رمضان فصام حتى بلغ كراع الغميم، فصام الناس، ثم دعا بقدح من ماء فرفعه، حتى نظر الناس إليه، ثم شرب، فقيل له بعد ذلك: إن بعض الناس قد صام، فقال: «أولئك العصاة، أولئك العصاة» (صحيح مسلم 2/785)

مسئله دوم : اجازت فرمودن باربار نبی اکرم ص برای افطار در سفر ، می گویم در این مورد احادیث صحیحی وجود دارد که حضرت ص صحابه را تشویق به افطار در سفر می کردند در حدیث صحیح متفق علیه است : فقال: «ليس من البر الصوم في السفر» (صحيح البخاري 3/  34) روزه در سفر از کمال نیکی نیست .

مسئله سوم : حتی حضور صلی الله علیه وسلم حکما در سفر از روزه منع می فرمودند ، می گویم : در سفرهای جنگ وجهاد نبی کریم ص مستقیما از روزه نهی نفرمودند بلکه یکی روایتی در صحيح مسلم (2/785) آمده :  جابر بن عبد الله رضي الله عنهما، أن رسول الله صلى الله عليه وسلم خرج عام الفتح إلى مكة في رمضان فصام حتى بلغ كراع الغميم، فصام الناس، ثم دعا بقدح من ماء فرفعه، حتى نظر الناس إليه، ثم شرب، فقيل له بعد ذلك: إن بعض الناس قد صام، فقال: «أولئك العصاة، أولئك العصاة» محقق کتاب محمد فؤاد عبد الباقي اینگونه شرح می دهد (أولئك العصاة أولئك العصاة) هكذا هو مكرر مرتين وهذا محمول على من تضرر بالصوم أو إنهم أمروا بالفطر أمرا جازما لمصلحة بيان جوازه فخالفوا الواجب وعلى التقديرين لا يكون الصائم اليوم في السفر عاصيا إذا لم يتضرر به ويؤيد التأويل الأول قوله في الرواية الثانية إن الناس قد شق عليهم الصيام] انتهی کلامه . ودر بعضی روایات تشویق به افطار می کردند وعده از صحابه روزه می گرفتند وعده ای افطار می کردند ! .

(5) می گوید : در یک حدیث مسلم شریف است که صحابه کرام رضی الله عنهم در یک سفر یک غزوه بر منزلی پیاده شدند گرمی نهایت شدید بود بوجه غربت این قدر لباس هم نداشتند که از تپش آفتاب حفاظت کند بسیار مردم به سایه دست خود را از شعاع آفتاب حفاظت می کردند در چنان حالت بسیاری از روزه داران چنان بودند که تحمل ایستادن هم نداشتند بلکه افتادند گویا یک جماعتی از صحابه کرام رضی الله عنهم همیشه تمام سال روزه دار می بودند .

می گویم : آقای کاندهلوی منبع این حدیث را ذکر کرده که در صحیح مسلم است وغفلت وعدم دقت ایشان را ببینید که چگونه حدیث را بر عکس نقل کرده ودر حدیث چیزی دیگر است وایشان چیزی دیگر بیان می کند ، در صحیح مسلم جلد دوم صفحه 790 آمده : عن أبي الدرداء رضي الله عنه، قال: « خرجنا مع رسول الله صلى الله عليه وسلم في شهر رمضان في حر شديد، حتى إن كان أحدنا ليضع يده على رأسه من شدة الحر، وما فينا صائم، إلا رسول الله صلى الله عليه وسلم وعبد الله بن رواحة » یعنی حضرت ابو درداء رضی الله عنه می فرماید : بهمراه رسول خدا صی الله علیه وسلم در ماه رمضان در گرمای شدید بیرون رفتیم ، از شدت گرما دستهایمان را بروی سرمان می گذاشتیم ودر میان ما ( صحابه ) کسی روزه نبود مگر رسول خدا صلی الله علیه وسلم وعبد الله بن رواحة .

اگر متن فضائل رمضان در این حدیثی که نقل کرده با متن صحیح مسلم مقایسه شود می بینیم اختلاف زیادی وجود دارد وحتی آقای کاندهلوی از جانب خود چیزهای اضاف کرده وچیزهایی را از قلم انداخته من جمله :

= بر منزلی پیاده شدند ، در صحیح مسلم آمده بهمراه رسول خدا ص بیرون آمدیم .

= بوجه غربت لباس نداشتند ، در صحیح مسلم در این مورد چیزی نوشته نشده .

= در چنان حالت بسیاری از روزه داران چنان بودند ، در صحیح مسلم بر عکس آمده که هیچ یک از ما روزه نبود .

= تحمل ایستادن هم نداشتند بلکه افتادند ، در صحیح مسلم در این مورد چیز نوشته نشده .

= گویا یک جماعتی از صحابه کرام رضی الله عنهم همیشه تمام سال روزه دار می بودند ، این جمله منکر است ، زیرا نبی کریم ص از روزه پشت سرهم نهی کرده ، چگونه صحابه نافرمانی رسول الله ص را می کنند وجماعتی از آنها در طول سال روزه می گیرند ! ؟ .

= در حدیث مسلم آمده که نبی کریم ص وعبدالله بن رواحه روزه بودند ولی کاندهلوی ذکرش نکرده .

= در حدیث آمده که این در ماه مبارک رمضان بود ولی جناب محدث چیزی نگفته 

تخریج روایات باب اول در فضیلت رمضان

(6) می گوید : عن سلمان قال: خطبنا رسول الله صلى الله عليه وسلم في آخر يوم من شعبان فقال: «أيها الناس قد أظلكم شهر عظيم، شهر مبارك، شهر فيه ليلة خير من ألف شهر، جعل الله صيامه فريضة، وقيام ليله تطوعا، من تقرب فيه بخصلة من الخير، كان كمن أدى فريضة فيما سواه، ومن أدى فيه فريضة كان كمن أدى سبعين فريضة فيما سواه، وهو شهر الصبر، والصبر ثوابه الجنة، وشهر المواساة، وشهر يزداد فيه رزق المؤمن، من فطر فيه صائما كان مغفرة لذنوبه وعتق رقبته من النار، وكان له مثل أجره من غير أن ينتقص من أجره شيء» ، قالوا: ليس كلنا نجد ما يفطر الصائم، فقال: " يعطي الله هذا الثواب من فطر صائما على تمرة، أو شربة ماء، أو مذقة لبن، وهو شهر أوله رحمة، وأوسطه مغفرة، وآخره عتق من النار، من خفف عن مملوكه غفر الله له، وأعتقه من النار، واستكثروا فيه من أربع خصال: خصلتين ترضون بهما ربكم، وخصلتين لا غنى بكم عنهما، فأما الخصلتان اللتان ترضون بهما ربكم: فشهادة أن لا إله إلا الله، وتستغفرونه، وأما اللتان لا غنى بكم عنهما: فتسألون الله الجنة، وتعوذون به من النار، ومن أسقی صائما سقاه الله من حوضي شربة لا يظمأ حتى يدخل الجنة " 

رواه ابن خزيمة في صحيحه ثم قال صح الخبر ورواه من طريق البيهقي ورواه أبو الشيخ ابن حبان في الثواب باختصار عنهما وفي أسانيدهم علي بن زيد بن جدعان ورواه ابن خزيمة أيضا والبيهقي باختصار عنه من حديث أبي هريرة وفي إسناده كثير بن زيد کذا فی الترغیب ص 203 قلت : علی بن زید ضعفه جماعة وقال الترمذی صدوق وصحح له حدیثا فی السلام وحسن له غیر ما حدیث وکذا کثیر ضعفه النسائی وغیره وقال ابن معین ثقة وقال ابن عدی لم ار بحدیثه بأسا واخرج حدیثه ابن خزیمة فی صحیحه کذا فی رجال المنذری ص 704 لکن قال العینی الخبر منکر فتأمل .

ف : محدثین را در بعض رواة این حدیث کلام است لیکن در فضائل این قدرکلام قابل تحمل است .

می گویم : این حدیث را عینی حنفی منکر قرار داده همانطور که محمد زکریا گفته وهمچنین ابن ابی حاتم (علل الحديث 3/ 110) گفته حدیثی منکر است ، وهمچنین شیخ البانی در سلسله ضعیفه گفته منکر است این حدیث آن قدر ضعیف ومنکر که قابل احتجاج در فضائل نیست وقول محمد زکریا مردود است زیرا وی قول کامل ترمذی را نقل نکرده ترمذی می گوید :  صدوق الا أنه ربما رفع الشيء الذي يوقفه غيره ، یعنی صدوق است گاهی موقع احادیثی را که نزد دیگران موقوف است را مرفوع قرار می دهد ، اما احادیثی که ترمذی از علی بن زید تصحیح وتحسین کرده ، بنابر شواهد ومتابعاتی است که به طرق دیگر بصحت رسیدند ولی این روایت نه متابعی دارد ونه شاهدی .واما استشهاد به روایت کثیر بن زید درست نیست زیرا کثیر بن زید شدیدا ضعیف است ومتن آن مغایر با این حدیث است واز ابن معین چهار قول وجود دارد دو قول تضعیف ودو قول تعدیل با الفاظ درجه پائین توثیق در هیچ کدام ثقة بکار نرفته ودیگر اینکه روایت کثیر بن زید هیچ مشابهتی با روایت زید بن علی بن جدعان ندارد که استشهاد گرفته شود روایت کثیر بن زید : عن أبي هريرة، قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: " أظلكم شهركم هذا " بمحلوف رسول الله صلى الله عليه وسلم: " ما مر على المسلمين شهر خير لهم منه ولا يأتي - أظنه قال: - على المنافقين شهر شر لهم منه " بمحلوف رسول الله صلى الله عليه وسلم: " إن الله يكتب أجره وثوابه من قبل أن يدخل - زاد فيه غيره - ويكتب وزره وشقاءه قبل أن يدخل، وذلك أن المؤمن يعد فيه النفقة للقوة في العبادة، ويعد فيه المنافقين اغتياب المؤمنين، واتباع عوراتهم، فهو غنم للمؤمن، وغرم على الفاجر " يعني شهر رمضان (شعب الإيمان بیهقی 5/  223) 

(7) می گوید : تمام کلام الله شریف را در تراویح خواندن یا شنیدن سنت مستقل است .

می گویم : در هیچ روایتی ثابت نشده که خواندن تمام کلام الله یا شنیدنش در نماز تراویح سنت مستقل باشد واز هیچ یک از صحابه وائمه اربعه هم نقل نشده ، اما شنیدن وتلاوت قران مطلقا در احادیث صحیحه به اثبات رسیده ومقید وتخصیص کردن حکمی نیاز به دلیل دارد اما طریقه سنت ختم قران بدون اختصاص به نماز وچیزی دیگر حد اقل یک هفته یا سه روز وحد اکثر چهل روز است وبیشتر از چهل روز اگر کسی ختم کند گناهکار می شود .

(8) می گوید : ارشاد حضور اکرم صلی الله علیه وسلم است که نماز همسایه مسجد در غیر مسجد ادا نمی شود .

می گویم : این ترجمه روایت : لا صلاة لجار المسجد إلا في المسجد ، است که حاکم در مستدرک (1/  373)  وبیهقی در سنن الکبری ودار قطنی در سنن روایت کردند ، شدیدا ضعیف است در فضائل اعمال گفتنش درست نیست چون در این باب احادیث صحیحی وجود دارد که انسان را مستغنی از احادیث ضعیفه می سازد ، ابن ابی حاتم می گوید این حدیث منکر است وذهبی در میزان می گوید این خبر منکر است وشیخ آلبانی می گوید : ضعیف است . (سلسله ضعیفه 1/332 )

(9) می گوید : صحیفه های حضرت ابراهیم در یکم یا سوم ماه رمضان وصحیفه حضرت داود در 18 یا 12 وتورات حضرت موسی در ششم وانجیل حضرت عیسی در 12 یا 13 رمضان عطا کرده شدند .

می گویم : در این مورد دو روایت وجود دارد یکی مرفوع که در مسند احمد است که شدیدا ضعیف است وروایتی دیگری از جابر بن عبدالله در الأسماء والصفات (1/  569 ) بيهقي با همین سند ذکر شده ، ودیگری در مصنف ابن ابی شیبة که موقوف بر ابو الجلد است که در سندش فردی مجهول واقع شده ومنقطع است باحتمال زیاد این ها اقوال بنی اسرائیلی هستند .

عن واثلة بن الأسقع، أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال: " أنزلت صحف إبراهيم عليه السلام في أول ليلة من رمضان، وأنزلت التوراة لست مضين من رمضان، والإنجيل لثلاث عشرة خلت من رمضان، وأنزل الفرقان لأربع وعشرين خلت من رمضان (مسند أحمد 28/191)

عن أبي الجلد، قال: «نزلت صحف إبراهيم أول ليلة من رمضان، ونزل الزبور في ست، والإنجيل في ثمان عشرة، والقرآن في أربع وعشرين»(مصنف ابن أبي شيبة 6/  144)

(10) می گوید : ارشاد نبی اکرم ص است که فرمودند : در امت من هر وقت پنجصد بزرگان برگزیده وچهل ابدال باشند چون شخصی از ایشان بمیرد فورا دیگری جایش را می گیرد صحابه عرض کردند که اعمال خصوصیشان چیست ؟ پس آنحضرت صلی الله علیه وسلم ارشاد فرمودند که از ظالمان در گذر می کنند وبا بد معامله گان سلوک خوب واحسان می کنند واز رزق عطا فرموده الله با خلق سلوک همدردی وغمخواری می کنند .

می گویم : محدثین احادیث اقطاب وابدال را جز احادیث موضوعه وساختگی ودروغین به شمار آورده اند بجز صوفیه کسی دیگر به این اباطیل استناد نمی جوید وصوفیه نسبت به ابدال واقطاب افراط ورزیده وصفات خدائی برای آنان قائل شدند ونسبت دادن این اراجیف به رسول خدا ص حرام وناجائز است است ، اصل این حدیث در کتاب حلیة الاولیاء ذکر شده : عن ابن عمر، رضي الله تعالى عنهما قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: «خيار أمتي في كل قرن خمسمائة , والأبدال أربعون , فلا الخمسمائة ينقصون ولا الأربعون , كلما مات رجل أبدل الله عز وجل من الخمسمائة مكانه , وأدخل من الأربعين مكانهم» , قالوا: يا رسول الله دلنا على أعمالهم. قال: «يعفون عمن ظلمهم , ويحسنون إلى من أساء إليهم , ويتواسون فيما آتاهم الله عز وجل» (حلية الأولياء 1/ 8)

یعنی : بهترینهای امت من در هر قرن 500 نفر و40 نفر از ابدال هستند نه از 500 نفر کاسته می شود ونه از 40 نفر ، هر وقت یکی بمیرد خداوند از 500 نفر یکی را جایگزین می کند واز 40 نفر یکی را در جایش می نشاند ، صحابه گفتند : یا رسول الله اعمالشان چیست ؟ حضرت فرمودند : افرادی که بر آنها ظلم بکنند در گذشت می کنند وبه کسانی که به آنها بد روا بدارند نیکی می کنند وچیزی که خداوند به آنها عطا کرده در میان خود با مستمندان با احساس همدردی تقسیم می کنند .

سخاوی در المقاصد الحسنة ص 45 می گوید : این نوع احادیث بعضی از بعضی ضعیفترند و ابن جوزي در کتاب (الموضوعات 3/  151 ) ذکرش کرده ، ذهبی در تلخیص الموضوعات 1/ 307 می گوید : عبد الله بن هارون صوری متهم به وضع این حدیث است ، و در المغني في الضعفاء (1/  361 و ميزان الاعتدال (2/  516 می گوید : ابن هارون حدیثی دروغین در اخلاق ابدال روایت کرده ، سیوطی در (اللآلىء المصنوعة في الأحاديث الموضوعة 2/  279) می گوید : صحیح نیست در سندش افرادی مجهول وجود دارند ، نور الدین کنانی در کتابش (تنزيه الشريعة المرفوعة عن الأخبار الشنيعة الموضوعة 2/ 306) این حدیث را جز احادیث موضوعه بشمار آورده ، 

(11) می گوید : از حدیث دیگر نقل کرده اند : که هرگز گرسنه را نان خوراند وبرهنه را لباس پوشاندیا مسافری را جائی شب باشی دهد ، حق تعالی شأنه اورا از هولهای قیامت پناه می دهد .

می گویم : این حدیث را بروسوی در روح البیان (1/  295) بدون سند نقل کرده وهمچنین قرطبی (التذكرة بأحوال الموتى وأمور الآخرة ص: 596) از أبو هدبة إبراهيم بن هدبة روایت کرده می گوید : حدثنا أنس بن مالك رضي الله عنه قال: قال رسول الله صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: من أشبع جائعاً وكسا عرياناً وآوى مسافراً أعاذه الله من أهوال يوم القيامة» این حدیث موضوع وساختگی است بعلت این که راوی از انس بن مالک متهم به دروغ است ذهبی در میزان الاعتدال(1/  71) می گوید : إبراهيم بن هدبة، أبو هدبة الفارسي ثم البصري ، حدث ببغداد وغيرها بالأباطيل ، قال عباس، عن ابن معين: قال: قدم أبو هدبة فاجتمع عليه الخلق، فقالوا: أخرج رجلك، كانوا يخافون أن تكون رجله رجل حمار أو شيطان. وقال محمد بن عبيد الله بن المنادى: كان أبو هدبة ببغداد يسأل الناس على الطريق. وقيل: كان رقاصا بالبصرة يدعى إلى العرائس فيرقص لهم. وقال النسائي وغيره: متروك. وقال الخطيب: حدث عن أنس بالأباطيل. يروى عنه عيسى بن سالم الشاشي، وسعدان بن نضر ، ومحمد بن عبيد الله بن المنادى، والخضر بن أبان الكوفي. وقال أحمد: لا شئ. قلت: بقى إلى سنة مائتين ، قال أبو حاتم وغيره: كذاب. قلت: حدث بعيد المائتين عن أنس بعجائب. روى عنه حميد بن الربيع، وعبد الرحمن بن عمر رسته ،  قال أبو نعيم: قدم أصبهان فحدث على المنبر عن أنس، فرفع ذلك إلى جرير ابن عبد الحميد فصدقه. قال: وكان المأمون أيضاً يصدقه. قلت: تصديقهما لا ينفعه، فإنه مكشوف الحال. قال علي بن ثابت: هو أكذب من حماري هذا. وقال أحمد بن سنان القطان: سمعت محمد بن بلال الكندي يقول: كان أبو هدبة عدو الله يحفل الغنم عندنا. وكذلك لا يفرح عاقل بما جاء بإسناد مظلم عن يحيى بن بدر. قال: قال يحيى بن معين: أبو هدبة لا بأس به ثقة. فهذا القول باطل، فقد قال إبراهيم بن عبد الله بن الجنيد: سمعت يحيى بن معين، وسئل عن أبي هدبة فقال: قدم علينا هاهنا، وكتبنا عنه عن أنس، ثم تبين لنا أنه كذاب خبيث. قال محمد بن إسماعيل بن عطية البصري: حدثنا نصر بن علي، حدثنا بشر بن عمر، قال: كان في جوارنا عرس فدعى له أبو هدبة صاحب أنس فأكل وشرب وسكر، فجعل يغنى: أخذ القمل ثيابي.

(12) می گوید : یحیی برمکی رح در هر ماه بر سفیان ثوری رح یک هزار درهم خرج می کردند ، حضرت سفیان در سجده برای دعا می کردند که یا الله یحیی کفایت دنیای من نمود تو از لطف خود آخرتش بفرما چون یحیی رحلت کرد خلق در خواب از او پرسیدند که بر تو پس از مرگ چه گذشت ؟ او گفت که بوجه دعای سفیان مغفرتم شد . 

می گویم : این داستان در کتاب روح البیان بدون سند ذکر شده وکتاب روح البیان کتابیست تفسیری بر مشرب صوفیانه همه نوع احادیث وداستان های بی اساس ودروغین در آن یافت می شود ، بروسوی می گوید : كان عبد الله بن المبارك ينفق على الفقراء وطلبة العلم في كل سنة مائة الف درهم ويقول للفضيل بن عياض لولاك وأصحابك ما اتجرت وكان يقول للفضيل وأصحابه لا تشتغلوا بطلب الدنيا اشتغلوا بالعلم وانا أكفيكم المئونة وكان يحيى البرمكي يجرى على سفيان الثوري كل شهر الف درهم وكان سفيان يدعو له في سجوده ويقول اللهم ان يحيى كفانى امر الدنيا روح البيان فاكفه امر آخرته فلما مات يحيى رآه بعض أصحابه في النوم فقال ما صنع الله بك قال غفر لى بدعاء سفيان (روح البيان 1/296)

(13) می گوید : در یک روایت دیگر آمده است که هر که از کسب حلال خود در رمضان روزه را افطار کناید بر او در شبهای رمضان فرشتگان رحمت می فرستند ودر شب قدر جبرئیل علیه السلام با او مصافحه می کنند وهر که با او جبرئیل علیه السلام مصافحه کند می کنند ، علامتش این است که در دلش رقت پیدا می شود واز چشمان اشک جاری می شود .

می گویم : این روایت موضوع وجعلی است مسلسل با راویان ضعیف ومتروک است ابن جوزی(2/193) ونور الدین کنانی (2/155) این روایت را در موضوعات ذکر کردند ودیگر این اینکه کاندهلوی در صفحه 15 آدرس این روایت را در کتاب روح البیان ذکر کردند واین اشتباه است این روایت در روح البیان نیست بلکه در کتاب فضائل الاوقات بیهقی(199) وترغیب منذری وغیره است.

الفاظ بیهقی : عن سلمان، قال: قال رسول الله صلى الله عليه